‘Waarom vieren we eigenlijk Kerst?’, vroeg Amélie. Ze weet inmiddels dat ik en Jeroen niet gelovig zijn, dus ze bedacht zich waar het dan om gaat. Hoewel ik haar het antwoord schuldig moest blijven vond ik het een goede vraag. Wat betekent het Kerstfeest als je niet de geboorte van Jezus viert?
Voordat Maxine overleed vierde ik Kerst zonder daar al te veel bij na te denken. Ik besteedde tijdens de Kerstdagen vooral veel aandacht aan mijn dierbaren. De dagen waren er toch en iedereen was vrij. Ook ik kookte extra lekker en maakte het in huis nog gezelliger. Thuis ben ik Katholiek opgevoed, dus de nodige tradities waren blijven kleven. Dat was dan ook het enige. Daarmee voelde Kerst ook altijd een beetje zinloos en leeg zo zonder diepere betekenis. Want hoe ouder ik werd, ik ben steeds meer gaan twijfelen aan de kerk. En door het overlijden van Maxine kan ik niet zoveel meer met een Almacht. Mijn dierbaren zijn mijn alles, maar ik kan ook veel aandacht aan hen besteden zonder een boomritueel in huis.
Doordat Kerst vaak in het teken staat van samenzijn met familie en naasten, ligt de nadruk op het gegeven dat we niet meer compleet zijn, dat we Maxine nooit meer kunnen zien. Meer dan ooit wil ik juist nu een normaal gezinnetje zijn, maar dat zijn we niet.
Nog leger en zinlozer is Kerst zonder Maxine. Sinds ze er niet meer is voelen de Kerstdagen als opgedrongen feestelijkheden. Een onwenselijke onderbreking van het dagelijkse leven waarbij de wereld even stil lijkt te staan. Doordat Kerst vaak in het teken staat van samenzijn met familie en naasten ligt de nadruk op het gegeven dat we niet meer compleet zijn, dat we Maxine nooit meer kunnen zien. Meer dan ooit wil ik juist nu een normaal gezinnetje zijn, maar dat zijn we niet. En dan komen die plaatjes en filmpjes van onbezorgde families die bij elkaar onder de boom kruipen hard binnen. Want dat plaatje klopt bij ons niet meer. Ik kijk naar een lege plek aan tafel en mijn hart huilt in stilte…
De afgelopen tijd heb ik er met veel mensen over gesproken en ik merk dat dit voor een groot aantal families de realiteit is. Bij veel mensen klopt het plaatje niet (meer). Zij worden tijdens de feestdagen ook extra geconfronteerd met gemis, ziekte of eenzaamheid. Als een wond die open gaat en harder schrijnt dan tijdens ‘normale’ dagen. Geen feestdagen dus, maar pijnlijke dagen.
Als ik eerlijk ben, durf ik me niet meer over te geven aan de Kerstsfeer. Het liefste zou ik vluchten naar een zonnige bestemming zonder Kerst, maar het ontbreekt me aan voldoende budget. Dus ga ik gewapend Kerstmis in, wetende dat het verdriet overal op de loer ligt. Ik heb nooit gehouden van Kerstliedjes, maar als ik ze hoor herinneren ze aan betere tijden. En gewoontes die voorheen de sfeer van gezelligheid uitstraalden, benadrukken het gemis. Met Amélie afgelopen week de kerstboom optuigen was knus, maar terwijl we samen de kerstversiering (vervaardigd door Maxine) uitpakten werden we allebei verdrietig. Ik probeerde me te warmen aan de knuffels van mijn oudste dochter, de vele lichtjes in de boom en we lieten de tranen de vrije loop.
Een mooie en zinvolle kerstgedachte; koesteren wat we hebben en anderen, die het moeilijk hebben, ook iets gunnen.
En toch, ondanks het verdriet en het gemis, hebben we de etentjes en bezoekjes voor de komende Kerstdagen weer gepland staan. Want thuis zijn en niet meedoen met Kerst voelt nog schrijnender. En het is moeilijk om te doen of de dagen er niet zijn.
We geven het wel een andere invulling. Want het oude teveel herhalen voelt als een slap aftreksel van wat ooit was. Bang voor de pijn doen we niks uitbundigs, maar zoeken we de intimiteit op. We eten en doen spelletjes met lieve familie en vrienden, voeren mooie gesprekken, drinken een goed glas wijn en proosten op de kleine ster die over ons waakt.
Wat dit jaar nog meer betekenis geeft aan Kerst is dat we in aanloop naar de “pijnlijke” dagen, samen met Amélies BSO en Maxines oude kinderdagverblijf, een Kerstmarkt organiseerden voor Gijsje Eigenwijsje. We verkochten en veilden aapjes, sleutelhangers, boekjes en heel veel Kerstknutsels van de kinderen. De gehele opbrengst gaat naar het derde huisje! Aan alle kinderen en ouders die er waren liet ik, samen met Amélie en haar vriendje Johannes, weten wie met welke reden deze stichting heeft opgezet. Ook vertelden we wie Gijs en Maxine waren en waarom ze het zo belangrijk vonden om in de laatste fase van hun leven leuke dingen te doen met de mensen die ze lief vonden. En hoe ze ons hebben geleerd dat ook een ander te gunnen. Een mooie en zinvolle kerstgedachte; koesteren wat we hebben en anderen, die het moeilijk hebben, ook iets gunnen. Dat is voor mij het waarom van kerst.
Deze blog is ook gepubliceerd op de site van Gijsje Eigenwijsje.
Ik zie deze site nu pas, het was me ontgaan dat je hier weer verder bent gegaan met schrijven. Het blijft mooi en schrijnend om te lezen hoe het allemaal voelt voor jullie. Ik denk veel aan jullie en de moeilijke week die weer voor jullie ligt. Dikke knuffels