Blog #7 voor Zorgdragers: Samen herdenken op afstand

Dag lieve kleine regenboog.

Wat zijn jouw kleuren mooi.

Wat zing je zacht.

Wat sprankel je lief.

Mijn hart zingt ook naar jou.

Dit gedicht lazen familie en vrienden op 28 april jl. voor in eigen tuin of balkon. Tegelijk en op afstand herdachten we samen het moment dat Maxine ons vier jaar geleden verliet. Het groeipapier met zaadjes van vergeet-me-nietjes waarop het gedichtje geschreven stond werd daarna door iedereen geplant. De nagedachtenis aan haar is uitgezaaid, letterlijk verder groeiend. Als de zaadjes ontkiemd zijn verbinden bloeiende bloemen in verschillende tuinen iedereen opnieuw. De bloemen zorgen voor nieuwe zaadjes die, meegevoerd door wind en vogels, andere vruchtbare grond zullen raken. Als herinneringen die nooit verloren gaan. In het herdenkingspakketje dat we aan iedereen hadden meegegeven zat ook een mini-flesje bubbels en een windlicht. Zo kon iedereen toasten op wat Maxine betekent (heeft) en een kaarsje ontsteken.

Leegte vullen

Terwijl de herdenkingsdag van Maxine naderde, ontstond – zoals elk jaar – een leegte in mij. De afgelopen jaren probeerde ik de leegte te vullen met het vormgeven van deze dag. Met familie en vrienden die het dichtst om ons heen staan herdachten we haar korte, maar bijzondere leven. Door dat samen te doen voelden we ons een beetje gedragen. Het paste ook bij de verbinding waar Maxine mede voor heeft gezorgd en die we nog steeds met hen voelen. Nu fysiek samen zijn door de Coronamaatregelen niet kon voelde ik me onrustig. Kon ik de dag wel doorkomen zonder mijn familie en vrienden naast me?  Hoe konden we op een andere manier gepast en in verbinding stil staan bij deze moeilijke, belangrijke dag? Ik besloot mijn buurvrouw en ritueelbegeleider Miranda Schutten om hulp te vragen. Samen hebben we de dag vormgegeven.

Herinneringsboom

Zoals elk jaar schreven familie en vrienden een wens voor Maxine op een kaart. Later zouden we die verbranden, zodat de woorden opgaand in rook hun bestemming konden bereiken. Iedereen kwam op een vooraf afgesproken tijdstip in de ochtend om hun wens in de herinneringsboom te hangen, naast een groot naamkunstwerk van Maxine dat we met ons gezin een dag eerder met stoepkrijt op de muur hadden getekend. Niet alleen kaarten, ook bloemen, sterretjes, hartjes en ballonnen werden opgehangen. Dat verwarmde mijn hart tijdens deze kille dag. Op 1,5 meter afstand werden liefdevolle woorden en handkusjes uitgewisseld. Ik mistte de echte knuffels, maar het was fijn iedereen even te zien.

Confronterend

Die middag, op het tijdstip dat ze vier jaar geleden overleed, waren Jeroen, Amélie en ik een minuut stil. Het enorme verdriet dat ik daarna voelde was confronterend nu er niemand was die voor afleiding zorgde. Want hoe fijn alle aandacht en bezoek normaal gesproken is, het houdt me toch af van het echte voelen van het grote gemis. Het enige dat bij het moment paste was voor me uit staren en fantaseren hoe ze nu geweest zou zijn. Jeroen deed hetzelfde. Ik wist niet wat ik met mezelf aan moest en voelde me eenzaam. Dat veranderde toen familie en vrienden filmpjes in de whatsappgroep deelden waar eerder al mooie foto’s en herinneringen waren uitgewisseld. Daarop was te zien hoe iedereen met de grootste zorg en aandacht het gedicht voorlas en de vergeet-me-nietjes een plek gaf. Ik moest huilen van ontroering en gemis tegelijk. Troostend vond ik het te zien en te horen dat iedereen op zijn of haar eigen manier met het verlies van onze dochter bezig was geweest, tot iets dat verbindt. Op afstand samen herdenken kan dan toch heel dichtbij voelen.